Veel mensen dromen er wel eens van om hun eigen huis te laten bouwen. Groot voordeel hiervan is uiteraard dat je de woning volledig naar je eigen wensen kan vormgeven en kan inrichten. Een nieuwbouwwoning heeft echter ook nadelen. Zo is het het niet altijd gemakkelijk om een geschikt kavel te vinden en is het een veel langer en intensiever traject dan het kopen van een bestaande woning. Als je hebt besloten de uitdaging van het realiseren van je droomhuis aan te willen gaan zijn er een aantal fases en stappen die je zal moeten doorlopen.
Fase 1 – Financiën
Uiteraard moet alles betaald worden. Bij een nieuwbouwwoning heb je niet alleen de kosten van de woning, maar ook kosten voor de grond, voor een architect, voor de vergunningaanvraag en voor een aantal (onderzoeks)rapporten zoals bodemonderzoek en constructieberekeningen. Als eerste is het belangrijk om een realistisch maximaal budget te bepalen.
Fase 2 – Het kavel
De tweede stap is het vinden van een geschikt stuk grond. Er zijn hierbij een aantal zaken waar je rekening mee dient te houden. Als eerste natuurlijk de locatie. In welke provincie, of bij welke stad wil je wonen? Bij het zoeken naar kavels kunnen de gemeenten u informeren of je kan hulp inschakelen van een aankoopmakelaar. Daarnaast is het belangrijk om te onderzoeken wat er in het bestemmingsplan staat voor de kavels die je op het oog hebt. Biedt deze voldoende ontwerpvrijheid? Zijn er specifieke regels of voorwaarden waar je rekening mee moet houden? Als laatste is het ook zeer belangrijk om goed naar de vorm en afmeting van het kavel te kijken. Is deze geschikt om een huis op te bouwen? Wat is de stand van de zon?
Fase 3 – Programma van eisen
Als je een stuk grond hebt weten te vinden is het heel verleidelijk om meteen te beginnen met fantaseren over hoe je huis er uit komt te zien. Het is echter belangrijk dat je, voordat je gaat ontwerpen, goed hebt nagedacht over wat je precies wilt; wat zijn je wensen en eisen. Het programma van eisen (pve) beschrijft niet alleen het aantal slaapkamers, oppervlakte van je woonkamer etc. maar hier is ook het woningtype in op te nemen (modern, klassiek, aantal verdiepingen, etc). Ook wensen die betrekking hebben over verwarming, duurzame maatregelen, tuininrichting, verlichting, materiaalgebruik, etc kan je hier in kwijt. Het pve vormt het uitgangspunt van het ontwerp, dus hoe concreter je dit uitwerkt hoe beter het ontwerp aan zal sluiten bij je wensen.
Fase 4 – Ontwerp
Aan de hand van het pve, de mogelijkheden van het kavel en het beschikbare budget kan nu het ontwerp gemaakt worden. Omdat hier kennis en ervaring voor nodig is, is het verstandig om hier hulp bij in te schakelen van een architect of bouwkundig adviesbureau. Kijk bij het selecteren van een geschikte partij naar de ervaring en de reeds gerealiseerde projecten. Zitten hier woningen bij die je aanspreekt? Je zal veel met de ontwerper samen moeten werken dus het is van belang dat er een klik is tussen beide partijen.
Als eerste zal er één of meerdere concept ontwerpen worden opgesteld. Hierin wordt globaal de indeling/organisatie van de woning weergegeven en wordt de hoofdvorm van het huis duidelijk. Als één van deze ontwerpen je aanstaat zal deze verder worden uitgewerkt tot een voorlopig ontwerp. Hierbij worden alle ruimtes nauwkeurig vastgelegd en is het duidelijk hoe de gevels er uit komen te zien. Bij een definitief ontwerp wordt alles tot op detailniveau uitgewerkt, en wordt ook verder naar installaties en constructie gekeken.
Fase 5 – Omgevingsvergunning
Voor het bouwen van een nieuwe woning is een omgevingsvergunning nodig. De gemeente zal het plan technisch en architectonisch beoordelen. Eventueel zal de gemeente vragen om het plan aan te passen als het niet aan bepaalde regels of aan het bestemmingsplan voldoet. Houd er rekening mee dat het aanvragen van een omgevingsvergunning een lang proces kan zijn, tot wel 6 maanden.
Fase 6 – Aannemersselectie
Als het plan gereed is en de vergunning binnen is het tijd om een geschikte aannemer te selecteren. De eerste contacten met aannemers kunnen om tijd te besparen al in eerdere fases worden gelegd! Het belangrijkste is om bij meerdere aannemers een offerte op te vragen. Op deze manier kan je ze onderling vergelijken en weet je zeker dat je een goede prijs betaalt voor je woning. De aannemers baseren hun prijs op alle beschikbare documenten; dus de tekeningen, berekeningen, en evt overige onderzoeksrapporten. Omdat een tekening lang niet alles laat zien is het zeer sterk aan te raden om ook een werkomschrijving te laten opstellen. Hierin staan alle onderdelen en alle werkzaamheden tot in detail omschreven. Staat in een tekening bijvoorbeeld alleen dat er een aluminium raamkozijn moet komen, in de werkomschrijving staat ook welk type, welke kleur, welk soort glas, welke garanties moeten gelden, etc..
Bij het selecteren van een aannemer let je uiteraard op prijs, maar ook op de kwaliteit die ze leveren. Je kan hierbij ook goed kijken naar projecten die ze al hebben gerealiseerd in de buurt, of vraag bekenden naar hun ervaring met de aannemer.
Uiteindelijk ga je een contract aan met de aannemer. Alle stukken die jij aan hebt geleverd zijn onderdeel van dit contract. De aannemer dient zich dus te conformeren aan het tekenwerk en de werkomschrijving.
Als je heel veel vertrouwen hebt in 1 aannemer is het ook mogelijk om niet bij verschillende aannemers offertes aan te vragen maar om het in een zogeheten “bouwteam” te ontwerpen. Dit betekent dat de aannemer al in een vroeg stadium bij het plan wordt betrokken en dat hij meedenkt met het ontwerp en met de kosten die hier bijhoren. Dit is alleen aan te raden als je de aannemer goed kent en hier vertrouwen in hebt.
Fase 7 – De bouw
Dan is het nu, na een lange periode van voorbereidingen, eindelijk tijd om te gaan bouwen! De aannemer weet uiteraard wat hij moet doen aan de hand van de tekeningen en de werkomschrijving. Toch is het van belang om regelmatig te overleggen met de aannemer en te controleren of alles inderdaad naar wens wordt uitgevoerd. Ook de ontwerper zal af en toe langs moeten komen om te kijken of alles volgens het ontwerp wordt gemaakt. Omdat er nogal wat technische kennis nodig is om een aannemer goed te kunne controleren, en de architect deze niet altijd in huis heeft, is het vaak verstandig om een onafhankelijk adviesbureau in te schakelen om toezicht te houden.
Als de aannemer volgens hem klaar is dan levert hij de woning op tijdens een oplevering. Dit is ook het moment waarop je nog aan kan geven als dingen nog niet goed zijn uitgevoerd. Deze oplevering is dus een belangrijk moment omdat je daarna akkoord gaat met de woning zoals hij er dan staat.
Fase 8 – Na de oplevering
Na de oplevering kan je eindelijk in je droomhuis gaan wonen. Toch zijn ook in deze fase nog wat dingen waar je rekening mee moet houden. In een nieuwbouwwoning zit vaak nog veel vocht, gemiddeld 4000 liter. Vooral in beton en cement zit veel water, maar tijdens de bouw zelf is het gebouw in het begin nog niet waterdicht. Om dit water er uit te krijgen zal je goed moeten ventileren. Zet regelmatig ramen en deuren open en zet het ventilatiesysteem op de maximale stand. Ook is het verstandig om meubels niet direct tegen wanden aan te zetten maar hier ruimte tussen te laten. Op deze manier kunnen ook deze wanden goed drogen. Na ongeveer een jaar zal het meeste vocht er uit moeten zijn.
Om scheurvorming in onder andere stucwerk te voorkomen is het raadzaam om de woning langzaam op te warmen. Zeker als de woning in de winter is opgeleverd en je de verwarming daarna direct op 21 graden zet is de kans op scheuren groter. Het is dan beter om het geleidelijk (elke week een graad hoger) te verwarmen.
Fase 9 – Onderhoud
Net zoals bij normale eigen woningen ben je zelf verantwoordelijk voor het onderhoud van je woning. Het is belangrijk om hier geld voor opzij te zetten. Goed onderhoud, volgens een plan, kan je op de lange termijn geld schelen. Om het onderhoud goed inzichtelijk te krijgen kan je een meerjaren onderhoudsplan laten opstellen. Hier is al het onderhoud voor de komende 10 of 20 jaar in vastgelegd, inclusief de kosten. Zo weet je precies waar je rekening mee dient te houden.
Zoals je ziet komt bij het ontwerpen en bouwen van je eigen woning heel wat kijken. Maar uiteindelijk zal dit alle moeite waard zijn; je woont nu in een uniek droomhuis dat precies op jouw behoeftes en smaak is afgestemd.
